Από την στιγμή που βιώνουμε τους ίδιους πόνους, θα προτείνουμε μαζί και συλλογικές λύσεις! Andrea Benario
Οι ιστορικές και οι γεωγραφικές ρίζες της Γυναιολογίας, βρίσκονται στις αναλύσεις της ιστορίας της Γυναίκας στη Μεσοποταμία, καθώς και στη δυναμική του μακροχρόνιου αγώνα απελευθέρωσης των γυναικών, στο Κουρδιστάν. Μέσα από τις νίκες των φεμινιστικών κινημάτων, μέσα από τη γνώση και τη δράση των επαναστατριών, οι γυναίκες ήρθαν πιο κοντά σε αυτές τις ρίζες. Υπό αυτήν την έννοια, ξεχωριστό ρόλο έπαιξε και ο συλλογικός, διεθνιστικός, γυναικείος αγώνας στο Κουρδιστάν, έτσι ώστε να χτιστεί η Γυναιολογία ως μία επιστήμη, η οποία εξαπλώνεται και φέρει σπόρους και καρπούς.
Οι εργασίες στην ακαδημία της Γυναιολογίας, υπό τις συνθήκες της επανάστασης στη Ροζάβα, ξεκίνησαν με τον στόχο να συλλεχθούν εμπειρίες και απαραίτητη γνώση για την εξεύρεση λύσεων στα κοινωνικά προβλήματα,καθώς επίσης και να μελετηθεί η πορεία της γυναικείας επανάστασης. Από το 2017 ιδρύθηκαν τοπικά, ερευνητικά κέντρα και εκπαιδευτικές δομές, όπως και η σχολή Γυναιολογίας, στο Πανεπιστήμιο της Ροζάβα.
Στις 18 Μάιου του 2019, η Ακαδημία της Γυναιολογίας, ίδρυσε το Ινστιτούτο ‘’Andrea Wolf’’. Πριν από 20 χρόνια περίπου, η Hevala Ronahî, Andrea Wolf, αποφάσισε να ανέβει στα βουνά του Κουρδιστάν για να ζήσει με τις γυναίκες- αντάρτισσες και να αγωνιστεί μαζί τους. Αναζήτηση νέων ιδεών, δεσμών, ρήξεων για την κοινωνική απελευθέρωση, καθόρισαν την απόφασή της αυτή. Κάποια από τα ερωτήματα που την προβλημάτιζαν, είναι διαχρονικά. Το 1997 είχε σημειώσει στο σημειωματάριο της: «Φρέσκος αέρας με αγγίζει, μπροστά μας τα βουνά. Ατελείωτη θέα. Είναι μεσημέρι, κάψα. Οι γρύλοι τριβελίζουν. Πίνουμε τσάι και τρώμε στεγνό, σκληρό ψωμί. Αλλά είναι υπέροχα, όλα έχουν ζωή. Έχεις το αίσθημα ότι εδώ γράφεται ανθρώπινη ιστορία, ναι, όντως γράφεται. (…) Μία ιδέα του τι μπορεί να σημαίνει ζωή –άμεσα συνδεδεμένη με τη φύση- ναι, εδώ μπορεί να εξελιχθεί- να βιωθεί. Με αυτές τις σκέψεις, η ζωή στην Ευρώπη μου φαντάζει τόσο αποξενωμένη.»
Μέσα από τις συζητήσεις της με συντρόφους και συντρόφισσες της, η Hevala Ronahî, προσπαθούσε να κατανοήσει τις επαναστατικές διαδικασίες. Καθώς αμφισβητούσε την εδραιωμένη αποξένωση, εξαιτίας του καπιταλιστικού συστήματος και το διαμελισμό της ζωής που αυτός επιφέρει, επιδίωκε να μοιραστεί εμπειρίες αριστερής και φεμινιστικής οργάνωσης. Οι συναντήσεις της με ιδιαίτερους ανθρώπους, με τη φύση και με το απελευθερωτικό κίνημα του Κουρδιστάν, συνέβαλαν στο να νιώσει και να αντιληφθεί τα διαφορετικά χρώματα, ήχους και όψεις της ζωής, που δεν είχε βιώσει ποτέ πριν. Μέσα από τη συμμετοχή της στο γυναικείο κίνημα του Κουρδιστάν, προβληματιζόταν για τις αιτίες της δημιουργίας σχέσεων εξουσίας και του δογματικού τρόπου σκέψης. Ρωτούσε τον εαυτό της: «Γιατί πρέπει μια κουλτούρα να εξαφανίσει μιαν άλλη; Γιατί πρέπει ο αγώνας ανάμεσα στη μητρική (γυναικεία) και στην πατρική (αντρική) γραμμή να τερματίζει σε μία νίκη και σε μία ήττα και όχι στην ένωση;»
Μέσα από αυτούς τους προβληματισμούς η Heval Ronahî, επηρέασε καθοριστικά την ιδεολογία της Γυναιολογίας. Η πρότασή της ήταν να εξαλείψουμε τις διαφορές που έχουν δημιουργηθεί από τις ιεραρχικές συνθήκες έτσι ώστε να μην αντιλαμβανόμαστε τις σχέσεις μας ως διαχωρισμένες και αντιθετικές αλλά ως αλληλοσυμπληρούμενα στοιχεία.
Η συνιδρύτρια του ινστιτούτου‘’Andrea-Wolf’’, Zehra Deniz εξηγεί τους στόχους, τις πρώτες πρακτικές εμπειρίες και τα σχέδια για το μέλλον.
Ποιος ήταν ο στόχος της ίδρυσης του Ινστιτούτου ‘’Andrea-Wolf’’, ως αναπόσπαστο κομμάτι, της Ακαδημίας της Γυναιολογίας;
Μπορούμε να διακρίνουμε ξεκάθαρα, ότι η καπιταλιστική νεωτερικότητα αποτελεί το αποκορύφωμα της πατριαρχικής κυριαρχίας. Είναι ένα σύστημα, που στηρίζεται στο βιασμό και την αδιάκοπη βία εναντίον των γυναικών και όλων των καταπιεζόμενων φύλων. Ο πλανήτης, οι κοινωνίες, οι άνθρωποι, υφίστανται βαθιά εκμετάλλευση. Ιδιαίτερα οι γυναίκες αγωνίζονται σε όλα τα μέρη του κόσμου, εναντίον αυτού του εκμεταλλευτικού, βίαιου συστήματος για το δικαίωμά τους στη ζωή και την ελευθερία. Ενάντια λοιπόν σε ένα παγκόσμιο, εκμεταλλευτικό σύστημα, χρειαζόμαστε έναν παγκόσμιο αγώνα απελευθέρωσης. Έχει τεράστια σημασία να διαμορφωθούν και να εξαπλωθούν τέτοιοι αγώνες, σε όλα τα μέρη του κόσμου. Παρόλα αυτά παρατηρούμε ότι οι φεμινιστικοί, οι σοσιαλιστικοί, αναρχικοί, οικολογικοί αγώνες καθώς και οι αγώνες διαφορετικών πολιτισμικών και κοινωνικών κινημάτων, παραμένουν αυτοαναφορικοί. Καθώς δεν αφήνουν την ενέργειά τους να ρέει μαζί με τις άλλες ενέργειες, επιτυγχάνεται μόνο μία περιορισμένη κοινωνική επίδραση. Επειδή δεν ενώνουν τις ενέργειές τους, δεν μπορεί να αναπτυχθεί καμία συνέργεια, από την οποία να μπορεί να γεννηθεί μία δύναμη, που να καταφέρει να ξεπεράσει την παγκόσμια εξουσία του καπιταλιστικού συστήματος. Αυτό είναι ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια με τα οποία ερχόμαστε αντιμέτωπες. Ειδικά ο αγώνας για την απελευθέρωση της γυναίκας, απαιτεί μία βαθιά σύνδεση και μία έντονη δυναμική. Θεωρούμε την κατάσταση των γυναικών ως το πρώτο και τελευταίο οχυρό της αποικιοκρατίας.
Για αυτό είναι σημαντικότατο να διαχυθεί η ενέργεια αυτή. Γιατί όσο δεν ξεπερνάμε την πατριαρχική εξουσία, που αποτελεί την πηγή όλου του συστήματος εκμετάλλευσης, απειλούμαστε υπαρξιακά, όλα τα έμβια όντα, οι κοινωνίες μας και η φύση. Γι’αυτόν το λόγο ο αγώνας των γυναικών συμβολίζει έναν υπαρξιακό αγώνα, που αφορά όλο τον κόσμο. Θεωρούμε ότι η σημαντικότερη ερώτηση είναι: Πώς μπορούμε εμείς ως γυναίκες να συνδέσουμε τους αγώνες μας, να τους διευρύνουμε και να προχωρήσουμε, προωθώντας τον παγκόσμιο αγώνα για δημοκρατία και αυτοδιάθεση εναντίον του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος;
Για αυτόν τον αγώνα απαιτείται μία βαθιά, συλλογική συνείδηση των γυναικών με μια εμβάθυνση στην ιστορική και κοινωνική κληρονομιά. Ένας αγώνας που δε θα εμπεριέχει καμία διανοητική και συναισθηματική εμβάθυνση, δεν θα μπορέσει να σταθεί ενάντια σε ένα τέτοιο οργανωμένο σύστημα εξουσίας. Τρόποι σκέψεις και ζωής που δε θα έρχονται σε ρήξη με τις αντρικές εξουσιαστικές ιδεολογίες, θα αναπαράγουν αναπόφευκτα τέτοιες ιδεολογίες και θα ενσωματωθούν τελικά στο σύστημα. Για να αποφευχθεί αυτός ο κίνδυνος, χρειαζόμαστε χώρους στους οποίους θα μπορούμε να συζητάμε, να εκπαιδευόμαστε, που θα μπορούμε να ενώνουμε τις σκέψεις και τις ζωές μας. Εξαιτίας όλων αυτών θεωρούμε ότι το Ινστιτούτο, μπορεί να διαδραματίσει έναν καθοριστικό ρόλο.
Σε διαφορετικές ιστορικές εποχές,σε όλα τα μέρη του κόσμου, οι γυναίκες πραγματοποίησαν σημαντικές έρευνες και μελέτες, δημιούργησαν ξεχωριστά έργα, παρήγαγαν αξιόλογες γνώσεις. Όλα αυτά τα αντιλαμβανόμαστε ως βάσεις, πάνω στις οποίες μπορούμε να χτίσουμε. Πηγές δύναμης και έμπνευσης αποτελούν για μας τα επιτεύγματα των φεμινιστικών μελετών καθώς και οι αγώνες του παρόντος, όπως η γυναικεία επανάσταση στο Κουρδιστάν. Στο πλαίσιο της Γυναιολογίας θέλουμε να ενώσουμε αυτές τις έρευνες, τις γνώσεις και τα επιτεύγματα. Μέσα από μια σύνθεση των ήδη υπαρχόντων πηγών γνώσεων, θέλουμε να προσφέρουμε σε όλες τις γυναίκες τη δυνατότητα και την ευκαιρία, να διευρύνουν τις γνώσεις τους και να αναπτύξουν τη συνείδησή τους. Με αυτήν την κατεύθυνση στόχου, θέλουμε να κάνουμε στο Ινστιτούτο, εργασίες στο τομέα των γυναικείων και κοινωνικών επιστημών για να ορίσουμε ένα κοινό πνεύμα, μία κοινή συνείδηση και μία κοινή γραμμή για τον παγκόσμιο γυναικείο αγώνα, ανατολής και δύσης. Πιστεύουμε ότι μέσα από αυτές τις προσπάθειες, μπορεί να δημιουργηθεί μία δυναμική λύση ενάντια στις συστημικά κατασκευασμένες, καταστροφές των καιρών μας.
Η Γυναιολογία διατυπώνει την αξίωση, να είναι μία επιστήμη -από και για -τη γυναικεία επανάσταση. Τι ρόλο μπορεί να παίξει το Ινστιτούτο στην αναζήτηση της ελευθερίας των γυναικών και για τη γυναικεία επανάσταση, σε παγκόσμιο επίπεδο;
Ο θαρραλέος και αποφασιστικός αγώνας, που διεξάγεται από τις γυναικείες δυνάμεις αυτοάμυνας YPJ και από τις Κούρδισσες, εναντίον του λεγόμενου ισλαμικού κράτους, διαδραμάτισε στη Ροζάβα, έναν πολύ σημαντικό ρόλο για την πρόοδο συνολικά της κοινωνικής επανάστασης όπως και για τη γυναικεία επανάσταση. Αυτή η σπουδαία αντίσταση συνέβαλε στην ανάπτυξη της γυναικείας συνείδησης. Μέσω αυτού έγινε η Ροζάβα το σημείο αναφοράς, για τους δημοκρατικούς και επαναστατικούς αγώνες, διαφορετικών εθνοτήτων στην εποχή μας. Επαναστάτες και επαναστάτριες με διαφορετικές ταυτότητες, από ποικίλα πολιτικά ρεύματα όπως ο σοσιαλισμός, ο φεμινισμός, ο αναρχισμός, πλαισίωσαν αυτόν τον αγώνα. Αυτή η κατάσταση δημιούργησε ένα νέο ορίζοντα για παγκόσμιες, επαναστατικές εξεγέρσεις, κάτι που αφορά και την προοπτική του αγώνα για την απελευθέρωση των γυναικών. Η επανάσταση στη Ροζάβα, οι πρακτικές της γυναικείας αυτοάμυνας καθώς και οι διανοητικές διαστάσεις της επανάστασης αυτής, προκάλεσε στις γυναίκες από διαφορετικά μέρη του κόσμου, τη συμπάθεια και το ενδιαφέρον. Στη Ροζάβα χτίζονται ο επαναστατικός αγώνας για την κοινωνική απελευθέρωση καθώς και η γυναικεία επανάσταση. Το θεμέλιο της επανάστασης αυτής, βασίζεται στην ενότητα των εθνών και στα κοινά στοιχεία των πολύπτυχων, διαφορετικών ταυτοτήτων των γυναικών. Γι αυτό τον λόγο, τώρα μας δίνεται μία ιστορική ευκαιρία, να εργαστούμε πάνω στις βάσεις των μεθόδων της Γυναιολογίας και να προσπαθήσουμε να χτίσουμε ένα κοινό δίκτυο, των πολλών διαφορετικών ταυτοτήτων, σκέψεων και αντιλήψεων των γυναικών.
Στη Ροζάβα μορφοποιήθηκε η πρώτη γυναικεία επανάσταση της νεολιθικής εποχής και δέκα χιλιάδες χρόνια αργότερα, μορφοποιείται εκ νέου, μία κοινωνική εξέγερση των γυναικών, στην ίδια γεωγραφική περιοχή. Πηγή έμπνευσης για όλες τις γυναίκες, που αναζητούν την ελευθερία, που αγωνίζονται για την απελευθέρωσή τους, είναι η θέληση να μετουσιωθούν οι εδώ αναπτυσσόμενες επαναστατικές αξίες, σε μία γυναικεία επιστήμη. Αυτή η πρωτοβουλία δεν αποτελεί μόνο μία πηγή έμπνευσης αλλά πολύ περισσότερο, δίνει τη δυνατότητα να προκύψει μία ώθηση για μία κοινή συνείδηση και έναν κοινό αγώνα. Αυτό δεν είναι κάτι αφηρημένο, αλλά μία συγκεκριμένη πραγματικότητα.Αυτή η πραγματικότητα σημαίνει, να υπομείνουμε τις δυσκολίες, ακόμα και τον θάνατο, όπως οι συντρόφισσές μας που πέφτουν στον επαναστατικό αγώνα. Τα πρώτα θεμέλια για το χτίσιμο των γεφυρών μεταξύ των αγώνων, τα βάλανε η Hevala Ronahî (Andrea Wolf) από τη Γερμανία, η συντρόφισσα Ivana, με αφρικάνικη καταγωγή, που μεγάλωσε στη Γερμανία, η συντρόφισσα Lêgerîn, από την Αργεντινή, η Hêlîn από την Αγγλία, η Sara από τη Γερμανία. Μας απέδειξαν με την αποφασιστικότητά τους, το δικαίωμά μας να σκεφτόμαστε ελεύθερα και να αγωνιζόμαστε για μία ελεύθερη ζωή.
Η πρώτη διαδικασία επιμόρφωσης στο Ινστιτούτο ‘’Andrea-Wolf’’, αφιερώθηκε στην Malda Koser, που δολοφονήθηκε στις 5/05/2019 από μία επίθεση βόμβας, στο δρόμο ανάμεσα στην πόλη Hole και την πόλη Hesekê. Η Hevala Malda, ήταν μία νέα Κούρδισσα από το Hesekê, η οποία προωθούσε με πολλή ενέργεια και ενθουσιασμό,μαζί με άλλες γυναίκες από διαφορετικές κοινότητες, τις εργασίες της Γυναιολογίας. Η χαρά της για ζωή, οι αρχές της και η αγάπη της για τον άνθρωπο, δεν μπορούν παρά να συμβολίζουν με τον πιο αυθεντικό τρόπο, το πνεύμα της Γυναιολογίας.Η Hevala Malda, στις συναντήσεις της και στις εργασίες επιμόρφωσης, άνοιγε δρόμους προς μία ελεύθερη και κοινοτική ζωή, σε πολλούς ανθρώπους από την κουρδική, αραβική και συριακή κοινότητα (suriyanischen).
Το να διευρυνθούν οι ορίζοντες για την απελευθέρωση των γυναικών καθώς και η αναζήτηση των βημάτων, για το χτίσιμο ελεύθερων, αλληλέγγυων, κοινωνικών δομών, αποτέλεσαν τους βασικούς στόχους της πρώτης διαδικασίας επιμόρφωσης, στο Ινστιτούτο ‘’Andrea-Wolf’’, στο οποίο συμμετείχαν γυναίκες, από εννιά διαφορετικές χώρες της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής.
Ποιά τα κοινά σημεία ανάμεσά σας και ποιες οι διαφορές και οι ιδιαιτερότητες που αναδείχθηκαν σ’ αυτή τη συνάντηση;
Ως μία γυναίκα από τη Μέση Ανατολή, δεν είχα βρεθεί ποτέ σε ένα μέρος, όπου συμβίωναν τόσες πολλές διαφορετικές ταυτότητες. Από τη δικιά μου οπτική ήταν μία νέα εμπειρία.Μπορώ να πω ότι για μένα ως γυναίκα, που χρόνια συμμετέχει στον επαναστατικό αγώνα, αυτή η εμπειρία με εμπλούτισε ιδιαίτερα. Από τη μία ανακάλυψα τείχη, που οικοδομούνται στα μυαλά μας από το πατριαρχικό εξουσιαστικό σύστημα, από τη νοοτροπία των καπιταλιστικών έθνων-κράτων και τον εθνικισμό. Από την άλλη, βρήκα και διεξόδους, που μπορούν να ξεπεράσουν τα τείχη. Όπως οι δυτικοί κυρίαρχοι καλλιεργούν στερεότυπα κουλτούρας και στερεότυπα που αφορούν τις γυναίκες στη Μέση Ανατολή, έτσι καλλιεργούνται και στερεότυπα που αφορούν τη Δύση, στις κοινωνίες της Μέσης Ανατολής. Γνώρισα μία πολύ διαφορετική δυτική ταυτότητα, από αυτή που μας παρουσιαζόταν. Οι δυτικές κοινωνίες δεν είναι τόσο ομογενείς, όσο είχα πειστεί πως ήταν. Και εκεί υπάρχουν διαφορετικές γυναικείες ταυτότητες, που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο διάφορων,τοπικών κουλτούρων. Είδα ξεκάθαρα, ότι οι πόνοι που βιώσαμε ως γυναίκες, τελικά είναι κοινοί και συνειδητοποίησα τα τόσα πολλά χτυπήματα που έχουμε υποστεί όλες μας, από το πατριαρχικό σύστημα. Αυτό το ένιωσα με έναν αρκετά τραυματικό τρόπο, κυρίως κατά τη διάρκεια των αναλύσεων των προσωπικοτήτων, που πραγματοποιήθηκε προς το τέλος της επιμόρφωσης. Συχνά συναντιόντουσαν τα κύματα των συναισθημάτων μας με τα δάκρυα αλλά και με τη χαρά. Κατάλαβα για άλλη μία φορά, ότι όταν οι πόνοι από τις εμπειρίες μας είναι κοινοί, τότε χρειάζεται να βρούμε και κοινές λύσεις. Οι εμπειρίες ζωής, που κάθε συντρόφισσα μοιράστηκε μαζί μας, ήταν για όλες μας εποικοδομητική. Γίναμε όλες μας πιο πλούσιες σε εμπειρίες, με αυτά που μοιραστήκαμε. Αναγνωρίσαμε τα λάθη μας και συζητήσαμε γι’ αυτά. Yπό αυτήν την έννοια, ήταν μία πολύ σημαντική και αξιόλογη εμπειρία μάθησης!
Ποιες εργασίες θα πραγματοποιούνται στο Ινστιτούτο στο μέλλον;
Τους στόχους των εργασιών μας τους έχω ήδη αναφέρει. Θέλουμε να οργανώσουμε και να διαμορφώσουμε τις εργασίες μας με τέτοιο τρόπο,ώστε να καταστεί δυνατό από τη μια να πραγματοποείται μία ουσιαστική εμβάθυνση και από την άλλη να έχουν πρόσβαση σε αυτές τις γνώσεις και ευρύτεροι κύκλοι γυναικών, από όλα τα μέρη του κόσμου. Κατά τη διάρκεια της πρώτης περιόδου της επιμόρφωσης,δοκιμάσαμε νέες μεθόδους, στις οποίες θα εμβαθύνουμε σε ερχόμενες επιμορφώσεις, αναπτύσσοντας ποικίλες θεματικές. Αρχικά, θέσαμε ως στόχο μας να καταγράψουμε τα αποτελέσματα της επιμόρφωσης και να δημιουργήσουμε μία πηγή με όλες αυτές τις πληροφορίες. Υπάρχουν ομάδες εργασίας, που ασχολούνται με εγχειρήματα συγγραφής και μετάφρασης βιβλίων και μπροσούρων.
Θέματα όπως: η Ιστορία γυναικείων κουλτούρων και αγώνων,η Hevjiyana Azad (ελεύθερη, κοινοτική ζωή),οι εναλλακτικές και οικολογικές μορφές οικονομίας, η υγεία,η αυτοάμυνα, οι επιπτώσεις της θρησκείας και του φιλελευθερισμού πάνω στις ζωές μας, μπορούν να αποτελέσουν τα θέματα των επόμενων επιμορφώσεων και ερευνών. Επιπρόσθετα, θέλουμε να οικοδομήσουμε έναν ευρύτερο κύκλο σύνδεσης και ανταλλαγής της τεχνογνωσίας των γυναικών, από διαφορετικές κοινότητες . Κοινή ζωή, συζήτηση και εργασία μπορούν να παρέχουν το πρόσφορο έδαφος για να αναπτυχθεί μία πολύ πιο βαθιά, οργανική κατανόηση της ζωής καθώς και νέες σχέσεις.
Μετάφραση: Women Defend Rojava – Επιτροπή Αθήνας
Το παρόν κείμενο δημοσιεύθηκε στο τεύχος #27 του περιοδικού Ευτοπία
Womed Defend Rojava - Επιτροπή Αθήνας 